Περισσότερες δημοπρατήσεις έργων στο 6μηνο

Του Νίκου Ρουσάνογλου

Συνεχίζεται η «ανομβρία» δημοσίων έργων, παρά το γεγονός ότι και κατά τη διάρκεια του φετινού πρώτου εξαμήνου υπήρξε αυξημένη κινητικότητα συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών), φέτος έχουν πραγματοποιηθεί 134 διαγωνισμοί νέων δημοσίων έργων, έναντι 90 κατά το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, 73 το 2016 και μόλις 59 το 2015, όταν πρακτικά «πάγωσε» η παραγωγή νέων έργων εν μέσω της σφοδρής κρίσης χρέους που ξέσπασε, ως αποτέλεσμα της πολιτικής αστάθειας που ακολούθησε των εκλογών του Ιανουαρίου του 2015.

Παρότι από τότε η τάση είναι ανοδική, εντούτοις εξακολουθεί να υπολείπεται τόσο του 2014 (167 διαγωνισμοί κατά το πρώτο εξάμηνο), όσο και του 2013 (258 δημοπρασίες έργων). Οπως σημειώνουν στελέχη του ΣΑΤΕ σε σχετική ανάλυσή τους, «φαίνεται ότι το πλήθος των δημοπρασιών έργων άνω των 2 εκατ. ευρώ ξεκινά δειλά δειλά να αυξάνεται, μετά τη δραματική συρρίκνωση της διετίας 2015-2016. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι η τάση αυτή θα διατηρηθεί και θα κατορθώσει να προσεγγίσει το ανάλογο πλήθος έργων του 2012 και του 2013, όταν είχαν δημοπρατηθεί 194 και 258 έργα αντίστοιχα κατά το πρώτο εξάμηνο». Ενδεικτικό της «μείωσης της πίτας» των δημοσίων έργων υποδομής που έχει σημειωθεί, είναι ότι συνολικά κατά την τριετία 2015-2017 οι διαγωνισμοί έργων αξίας άνω των 2 εκατ. υποχώρησαν κατά 60% σε ετήσια βάση σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΑΤΕ, κατά την περίοδο 2009-2014, ο μέσος αριθμός δημοπρατούμενων έργων ανήλθε σε 265 κατ’ έτος, έναντι μόλις 107 ετησίως την τελευταία τριετία.

Ταυτόχρονα και σε άμεση σύνδεση με τη μείωση των έργων, εκτινάχθηκαν τα ποσοστά των προσφερόμενων εκπτώσεων. Ειδικότερα, ο μέσος όρος των εκπτώσεων κατά το διάστημα από το 2015 μέχρι και το 2017 άγγιξε το 56%, χωρίς μάλιστα να διαφαίνεται κάποια βελτίωση ούτε με το νέο σύστημα των ηλεκτρονικών δημοπρατήσεων. Φέτος, με το πέρας του πρώτου εξαμήνου, η μέση προσφερόμενη έκπτωση ξεπερνά το 57%, έναντι 59,55% κατά το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σύμφωνα με τον ΣΑΤΕ, η συνεχής άνοδος των προσφερόμενων εκπτώσεων κυρίως από το 2015 και μετά (είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 και το 2013 τα αντίστοιχα ποσοστά κινήθηκαν στο επίπεδο του 36%-39%, έναντι 57%-61,5% από το 2016 και μετά), οφείλεται στην πλήρη κατάργηση των πρόσθετων εγγυήσεων καλής εκτέλεσης που είχαν θεσμοθετηθεί το 2004. Ενας ακόμα λόγος που έχει γιγαντώσει τις εκπτώσεις είναι και η θέσπιση εγγύησης καλής εκτέλεσης έως του 5% επί της αξίας της σύμβασης, κάτι που σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η έκπτωση, τόσο χαμηλότερη είναι και η εγγυητική καλής εκτέλεσης, καθώς μειώνεται η αξία της σύμβασης.

Ασφαλώς, καθοριστικό ρόλο στις υψηλές εκπτώσεις διαδραμάτισε και η ένδεια διαγωνισμών νέων έργων, που ώθησε πολλές εταιρείες στη διεκδίκηση έργων ακόμα και επί ζημία, προκειμένου να διατηρήσουν, έστω προσωρινά, το ανεκτέλεστο υπόλοιπό τους και τις ταμειακές ροές τους.

Σύμφωνα με τον ΣΑΤΕ, το βασικό αποτέλεσμα της ανυπαρξίας νέων έργων είναι η επικράτηση έντονου και οξύτατου ανταγωνισμού στις ελάχιστες δημοπρατήσεις, με συνέπεια αυτά να κατακυρώνονται από 10% έως 25% κάτω του κόστους, δηλαδή με ζημία για τις εταιρείες, με αποτέλεσμα χρονοβόρες διαδικασίες αποπεράτωσης και αμφιλεγόμενη ποιότητα κατασκευής τους, χρήση φθηνών εισαγόμενων υλικών και εξοπλισμού.

Ταυτόχρονα, είναι προφανές ότι αυτό το φαινόμενο, για το οποίο εξακολουθεί να μην έχει ληφθεί κάποια μέριμνα από το υπουργείο Υποδομών, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε κατάρρευση των υγιών επιχειρήσεων, οι οποίες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν προσφορές κάτω του κόστους.

Πηγή: kathimerini.gr

26