Το κρίσιμο 3,98% για τη Βιομηχανία 4.0

Του Χρήστου Α. Ιωάννου *

Η 4η βιομηχανική επανάσταση παρέχει νέες ευκαιρίες για τις συγκριτικά μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις να συμμετάσχουν σε παγκόσμιες, ευρωπαϊκές, εθνικές αλυσίδες παραγωγής. Και να δημιουργήσουν περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας. Η διαρκής πρωτοβουλία του ΣΕΒ για τη Βιομηχανία 4.0 αποσκοπεί στο να μη χαθεί αυτή η ευκαιρία.

Είναι θέμα αυτών των ετών το αν η ελληνική κοινωνία θέλει, και μπορεί, για να εξασφαλίσει την οικονομική ανόρθωση και την ευημερία της, να κινηθεί πάνω στο κύμα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης ή να αφεθεί μέσα και κάτω από αυτό.

Το σε ποιο μέρος του κόσμου, ο οποίος αλλάζει πολύ γρήγορα, θα ανήκει τον 21ο αιώνα η ελληνική κοινωνία εξαρτάται, μεταξύ άλλων, αλλά σε μεγάλο βαθμό, από τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εγχώριας παραγωγής, κυρίως της βιομηχανικής παραγωγής, και ολόκληρης της οικονομικής παραγωγικής δραστηριότητας.

Εξαρτάται από τον παραγωγικό μετασχηματισμό της. Τον πολλαπλασιασμό και την αναβάθμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγει (και εξάγει). Την ταυτόχρονη, ταχεία, αύξηση απασχολούμενων, παραγωγής και παραγωγικότητάς τους αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες αιχμής.

Το σημείο εκκίνησης δεν είναι το ιδανικό, αλλά κάθε χάσμα πρέπει να καλυφθεί. Η κοινωνία και η πολιτική πρέπει να αναγνωρίσουν, να κατανοήσουν και να στηρίξουν τις «μηχανές» που μπορούν, ενισχυόμενες, και αναβαθμιζόμενες, να οδηγήσουν την ελληνική κοινωνία και οικονομία στην 4η βιομηχανική επανάσταση, και την Ελλάδα στη Βιομηχανία 4.0.

Είναι οι κλάδοι της μεταποίησης και των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, οι δύο κλάδοι του τομέα των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, όπου οι βελτιώσεις της παραγωγικότητας είναι κεφαλαιώδους σημασίας, όπου ο παραγωγός, προκειμένου να παραμείνει στην αγορά, πρέπει να λειτουργεί μονίμως πλησίον του «τεχνολογικού συνόρου».

Το «τεχνολογικό σύνορο» στις αρχές του 21ου αιώνα είναι η γοργά εξελισσόμενη 4η βιομηχανική επανάσταση. Η ελληνική κοινωνία, και η πολιτεία, πρέπει να αποφασίσουν εγκαίρως εάν θέλουν και μπορούν να επωφεληθούν από το κύμα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και τις αναδυόμενες νέες τεχνολογίες.

Η αναφορά στην κοινωνία και την πολιτεία δεν είναι ρητορική. Δεν αρκεί να το πράξουν μόνον οι αμέσως εμπλεκόμενοι. Διότι αυτών, στο κοινωνικό σώμα, στον πληθυσμό, τα μεγέθη τους είναι περιορισμένα. Είναι αυτό το 3,98% που καλούμε να πάει (και να μας πάει) στη Βιομηχανία 4.0.

Στην Ελλάδα του 2018 το 3,33% του πληθυσμού απασχολείται στη μεταποίηση. Ή το 3,91% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 15 ετών. Όμως αυτό το μικρό μερίδιο του πληθυσμού αύξησε το 2018, για πρώτη φορά από την κατάρρευση του 2008-2010 (περί το 7,5%), το μερίδιο της μεταποίησης στο 9,53% του ΑΕΠ, το οποίο ως ποσοστό υπερέβη και το μερίδιο της μεταποίησης στην απασχόληση που έφτασε το 9,35%.

Αυτή η μεταποίηση περιλαμβάνει περιοχές υψηλής, μεσαίας και χαμηλής παραγωγικότητας, διαφορετικών μεγεθών, τεχνολογιών, και ένταξης σε διεθνείς παραγωγικές αλυσίδες αξίας. Είναι σε διαδικασία του αναγκαίου παραγωγικού μετασχηματισμού, προς το παραγωγικότερο, και το εξωστρεφές. Και αυτό πρέπει να επιταχυνθεί εκθετικά με τη Βιομηχανία 4.0. Σημειωτέον ότι τα στοιχεία του ΑΕΠ τελευταίου 3μηνου δείχνουν ότι είναι οι εξαγωγές που κράτησαν τη μεταβολή του σε θετικό πρόσημο.

Στην Ελλάδα του 2018 το 0,65% του πληθυσμού απασχολείται στην τεχνολογία πληροφορικής και επικοινωνίας. Ή το 0,76% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 15 ετών. Όμως αυτό το πολύ μικρό μερίδιο του πληθυσμού αύξησε το 2018 τη συμβολή του στο ΑΕΠ στο μερίδιο του 2,96%. Και το μερίδιό του στην απασχόληση στο 1,83%, που είναι ιστορικό υψηλό και ο ταχύτερα αυξανόμενος ρυθμός απασχόλησης.

Αυτοί οι 2 κλάδοι, που η απασχόλησή τους, των σχεδόν 430 χιλιάδων εργαζομένων, δεν αθροίζει ούτε το 4% του πληθυσμού, αλλά που το έμμεσο (πολλαπλασιαστικό) αποτύπωμά τους στην απασχόληση είναι υπερτριπλάσιο, καλούνται να πρωτοστατήσουν, να φέρουν και να κρατήσουν την ελληνική κοινωνία στο παραγωγικό «τεχνολογικό σύνορο» της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Άλλωστε, σε αυτούς βρίσκεται η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας. Στις επιχειρήσεις και στους εργαζόμενους με διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες, στους κλάδους της μεταποίησης, της πληροφορικής και των υπηρεσιών τεχνολογικής αιχμής.

Που μαζί με εκείνους, επίσης των διεθνώς εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών, των ορυχείων, των διεθνών μεταφορών (ναυτιλιακών, αεροπορικών κ.λπ.), του ανταγωνιστικού τουρισμού, της ανταγωνιστικής αγροτικής παραγωγής, πρέπει να (μας) περάσουν στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Αν αυτοί «πάνε καλά», τότε όλη η οικονομία και η κοινωνία θα πηγαίνει καλύτερα.

* Ο κ. Χρήστος Α. Ιωάννου είναι οικονομολόγος, διευθυντής Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας του ΣΕΒ.

Πηγή: www.naftemporiki.gr