Reuters: Η ΕΚΤ ετοιμάζεται για τα χειρότερα - Σχέδια "υποκατάστασης" της Bundesbank

Σχέδια έκτακτης ανάγκης φέρεται να επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προκειμένου να ολοκληρώσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων πολλών τρισεκατομμυρίων ευρώ, χωρίς την Bundesbank στην περίπτωση που το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας απαγορεύσει στην κεντρική τράπεζα της χώρας να συμμετέχει, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Reuters.

Σε αυτό το δυσμενές σενάριο, η ΕΚΤ θα αναλάβει άνευ προηγουμένου νομική δράση κατά της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, που αποτελεί και τον μεγαλύτερο μέτοχό της, με στόχο να την επαναφέρει στο πρόγραμμα, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το πρακτορείο αλλά ζήτησαν να μην κατονομαστούν.

Οι κινήσεις αυτές πιθανότατα θα σηματοδοτήσουν τη "στιγμή της αλήθειας" για το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, καθώς θέτουν σε δοκιμασία τη δέσμευση της Γερμανίας για το ευρώ, στη δημιουργία του οποίου διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο και που την έχει αναγκάσει να αντιμετωπίσει ορισμένες βαθιά ριζωμένες επιφυλάξεις στο εσωτερικό της όσον αφορά τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Υπενθυμίζεται ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας έχει δώσει προθεσμία στην ΕΚΤ έως τις αρχές Αυγούστου προκειμένου να δικαιολογήσει τις μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων, σε διαφορετική περίπτωση έχει διαμηνύσει ότι θα πρέπει να συνεχίσει τα σχέδιά της χωρίς τη συνδρομή της Bundesbank, η οποία υποτίθεται ότι θα καλύψει πάνω από το ένα τέταρτο των αγορών ομολόγων.

Οι πηγές που επικαλείται το Reuters αναμένουν ότι το νομικό θέμα που έχει προκύψει μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, θα επιλυθεί από την ίδια τη Bundesbank που αναμένεται να υποδείξει ότι η πολιτική της ΕΚΤ ήταν απαραίτητη και να απαντήσει στις ανησυχίες για τυχόν παρενέργειες που θα προκαλέσει το πρόγραμμα.

Ωστόσο, η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης προετοιμάζονται ακόμα και για το "απίστευτο” -συμφωνα με μία από τις πηγές του πρακτορείου- σενάριο όπου το δικαστήριο θα απαγορεύσει στη Bundesbank να συμμετάσχει στις αγορές ομολόγων.

Σε αυτήν την περίπτωση, η ΕΚΤ, ή οι άλλες κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ -αν και αυτό το ενδεχόμενο συγκεντρώνει μικρότερες πιθανότητες-, θα αναλάβει να καλύψει το μέριδιο της Bundesbank στο Public Sector Purchase Programme (PSPP) και να αγοράσει γερμανικά ομόλογα, ανέφεραν οι πηγές. Πρόσθεσαν, ωστόσο, ότι αυτό το σχέδιο δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί ούτε έχει συζητηθεί επίσημα στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ.

Η ΕΚΤ και η Bundesbank, πάντως, αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις εν λόγω πληροφορίες.

Όχι σε "αμοιβαιοποίηση” του κινδύνου

Εάν, όμως, οι άλλες κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης αγοράσουν γερμανικά ομόλογα, η κίνηση αυτή θα παραβίαζε την αρχή στην οποία επέμεινε η Bundesbank όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα το 2015 για "μη αμοιβαιοποίηση του κινδύνου”, σύμφωνα με την οποία κάθε κεντρική τράπεζα αγοράζει κρατικά ομόλογα της χώρας της και ο κίνδυνος διαμοιράζεται μόνο ως προς το περιορισμένο ποσό χρέους που αγοράζει η ίδια η ΕΚΤ.

Όπως σημειώνει το Reuters, η ΕΚΤ έχει μειώσει τις αγορές γερμανικών ομολόγων μετά το ξέσπασμα της πανδημίας προκειμένου να εστιάσει τη "δύναμη πυρός” της στην Ιταλία, τα ομόλογα της οποίας υφίστανται ισχυρές πιέσεις καθώς η πανδημία έχει πλήξει τα δημοσιονομικά της μεγέθη.

Σημειώνεται ότι οι αγορές γερμανικού κρατικού χρέους από τη Bundesbank ανήλθαν συνολικά σε μόλις 628 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο, είτε μόλις στο 2,3% των κρατικών ομολόγων που αγοράστηκαν μέσω του προγράμματος PSPP τον ίδιο μήνα.

Ωστόσο, ακόμη και αν η Bundesbank εγκαταλείψει το πρόγραμμα, η ΕΚΤ δεν μπορεί να αφήσει απ’ έξω τα γερμανικά ομόλογα καθώς αποτελούν για τους ιδιώτες επενδυτές de facto σημείο αναφοράς για την Ευρωζώνη, λόγω της κορυφαίας πιστοληπτικής τους αξιολόγησης και της άφθονης διαθεσιμότητάς τους.

Επιπλέον, η εξαίρεση της Γερμανίας από το εμβληματικό πρόγραμμα τόνωσης της ΕΚΤ θα μπορούσε να πυροδοτήσει φήμες για ενδεχόμενη διάσπαση της Ευρωζώνης, φήμες που η κεντρική τράπεζα προσπαθεί να "καταλαγιάσει" ήδη από την κρίση του ευρώ την περίοδο 2010-2012.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα πάντα με τις πηγές που επικαλείται το Reuters, η ΕΚΤ πιθανότατα θα εκκινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, για μη εκπλήρωση της υποχρέωσής της ως μέλος του Ευρωσυστήματος, σε περίπτωση που σταματήσει τις αγορές ομολόγων.

Εάν και πάλι η Bundesbank δεν συμμορφωθεί, η ΕΚΤ θα μπορούσε να παραπέμψει το ζήτημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που θα ήταν η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο από τη δημιουργία του ευρώ το 1999.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει ήδη ταχθεί υπέρ του PSPP, αλλά η απόφασή του αγνοήθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την περαιτέρω "σύγκρουση” μεταξύ των θεσμικών οργάνων της Γερμανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προς το παρόν, πάντως, η γερμανική κυβέρνηση εμφανίζεται αισιόδοξη ότι αυτό το σενάριο μπορεί να αποφευχθεί. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε σε ανώτερους αξιωματούχους του κόμματός της πριν από μερικές ημέρες ότι το ζήτημα μπορεί να "επιλυθεί” εάν η ΕΚΤ εξηγήσει το σχέδιό της.

Πηγή: capital.gr