Η "αγελαία" συμπεριφορά αναλυτών και ακαδημαϊκών και η ζημιά που προκάλεσαν στην Ελλάδα

Η κατ' εξακολούθηση εμφάνιση στα διεθνή ΜΜΕ ατελείωτων σειρών άρθρων και μελετών για το πρόβλημα του δημοσίου χρέους της Ελλάδας, μου φέρνει στο νου, το ζήτημα της "συμπεριφοράς της αγέλης".

Η ψυχολογία της αγέλης, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι κάτι που συναντάται πολύ συχνά στις χρηματιστηριακές αγορές. Και είναι ένα από τα κύρια στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις κινήσεις τους. Ιδίως δε, τις κινήσεις των ανοδικών ή των πτωτικών υπερβολών. Όμως, η ψυχολογία της αγέλης, συναντάται και "γύρω" από τις χρηματιστηριακές αγορές. Στους κύκλους των αναλυτών, των επενδυτικών οίκων, ακόμη και των ακαδημαϊκών. Τη συμπεριφορά αυτή, τη γνωρίσαμε καλά στην κρίση των "στεγαστικών δανείων" στις ΗΠΑ πριν από τρία χρόνια. Όταν, προϊόντα και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που βαθμολογούνταν με τους ανώτατους συντελεστές βαθμολόγησης κατέρρεαν, παρασύροντας μαζί τους και την παγκόσμια οικονομία. Αφού η κατάρρευση είχε ολοκληρωθεί και αφού η ζημιά είχε γίνει, τότε πρόβαλαν όλοι αυτοί οι "κύριοι" για να μας πουν πόσο επικίνδυνα ήταν αυτά τα προϊόντα και ...πόσο εύκολο ήταν να προβλεφθεί η καταστροφή που είχε ήδη επέλθει!

Τελευταία απόδειξη της συμπεριφοράς αυτής είναι η περιπέτεια που κατά τους τελευταίους μήνες βιώνει η χώρα μας.

Έως τα μέσα Οκτωβρίου του 2009, κανένας απ' όλους αυτούς τους βαθυστόχαστους αναλυτές και ακαδημαϊκούς δεν ασχολούνταν με την Ελλάδα και το πρόβλημά της. Οι δε επενδυτικοί οίκοι, αξιολογούσαν τη χώρα και το χρέος της με ανεκτά υψηλή βαθμολογία. Και τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων διαπραγματεύονταν σε αξιοπρεπείς τιμές, με μία λογική υπερτίμηση σε σχέση με τα αντίστοιχα γερμανικά.

Ούτε καν, όταν ανακοινώθηκε το μέγεθος του ελληνικού δημοσιονομικού ελλείμματος, ανησύχησε κάποιος, τόσο έντονα όσο το βλέπουμε σήμερα. Και οι μεν αγορές άρχισαν να υψώνουν σιγά - σιγά τα spreads των ομολόγων και την τιμή των CDS, αλλά και πάλι, δεν υπήρξαν σοβαρές ανησυχίες από τους αναλυτές ή την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Το πρόβλημα άρχισε να παίρνει διαστάσεις, αρχικά μετά τη χρονική μετάθεση της αποπληρωμής του χρέους του Dubai και κυρίως μετά την πρώτη μεγάλη δημοπρασία δεκαετών ομολόγων από τον ΟΔΔΗΧ, στα τέλη Ιανουαρίου, όταν το υψηλό επιτόκιο που χρεώθηκε η χώρα, έδειξε ότι όντως, κάτι "επικίνδυνο" συνέβαινε.

Από την εποχή εκείνη, έως και σήμερα, καθημερινά δημοσιεύονται δεκάδες άρθρα, αναλύσεις, μελέτες και ακαδημαϊκές εργασίες, που με μεγάλη -και συχνά αυτονόητη- ευκολία, "αποδεικνύουν", χωρίς μεγάλο προβληματισμό και συχνά με έωλα επιχειρήματα ότι, ουσιαστικά η χώρα έχει πτωχεύσει προ μηνών, ή ακόμη και προ ετών. Και με μεγάλη απλότητα και φυσικότητα, όλοι αυτοί οι καθηγητές, αναλυτές και "επιστήμονες" βγαίνουν και αναλύουν τα "πονήματά" τους στα οικονομικά τηλεοπτικά κανάλια της υφηλίου.

Όμως, κύριοι αναλυτές, καθηγητές και επιστήμονες των οίκων αξιολόγησης, είτε -λόγω ανεπάρκειάς σας- αργήσατε οικτρά να οδηγηθείτε σ' αυτά τα αυτονόητα (όπως σήμερα μας τα παρουσιάζετε) συμπεράσματα, είτε -για ακόμη μία φορά- κάνετε τρομερό λάθος. Και δεν επιζητείτε να μας ενημερώσετε, αλλά την προσωπική σας προβολή, εμπλεκόμενοι σε ένα θέμα που "πουλάει".

Οι πραγματικοί επιστήμονες, κύριοι, οι πρωτοπόροι, δεν κινούνται ούτε με την κατεύθυνση του ρεύματος, ούτε με την τάση και τη φάση της δημοσιότητας. Εάν πραγματικά είχατε κάτι να μας πείτε για την κατάσταση και τη βιωσιμότητα της Ελλάδας, έπρεπε να μας το είχατε πει προ πολλού. Από τότε που -όπως ισχυρίζεστε σήμερα- η χώρα θα έπρεπε να είχε ήδη καταρρεύσει και πεθάνει!

Διότι, κύριοι, τα στοιχεία που χρησιμοποιείτε σήμερα για να τεκμηριώσετε τις "μελέτες" σας, είναι ήδη γνωστά εδώ και πολλούς - πολλούς μήνες. Η εξέλιξη του δημοσίου χρέους, ήταν ανέκαθεν γνωστή και μπορούσε να την παρακολουθήσει κάποιος ανά τρίμηνο, με ένα απλό "κλικ" στο site του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Άλλωστε, αυτό, το δημόσιο χρέος, είναι που κάνει τη διαφορά και την κατάσταση επικίνδυνη και όχι το δημοσιονομικό έλλειμμα (το οποίο όντως γνωστοποιήθηκε στα μέσα Οκτωβρίου) που προκαλεί την ασφυξία στην Ελλάδα.

Και όντως, υπήρξαν μερικοί -όμως λίγοι- σοβαροί αναλυτές και ακαδημαϊκοί, οι οποίοι είχαν έγκαιρα επισημάνει στις μελέτες τους (οι οποίες όμως παρέμεναν στα αζήτητα) τους κινδύνους από τα χρέη αρκετών ευρωπαϊκών χωρών. Όμως, δεν είναι αυτοί που προκαλούν τη σημερινή, αφόρητη και άδικη για τη χώρα, αρνητική δημοσιότητα.

Η χώρα σαφέστατα έχει σοβαρά προβλήματα. Όμως, το μεγάλο πρόβλημα είναι όλοι αυτοί οι αναλυτές, οι μελετητές και οι "ειδικοί" με την αγελαία συμπεριφορά τους. Που καθώς μυρίζονται "αίμα" και εύκολη δημοσιότητα, σπεύδουν να μας πουν κάτι το οποίο, και καθυστερημένο είναι, αλλά και υπερβολικό. Και σκόπιμα είναι υπερβολικό. Επειδή, για να τύχει πλέον προσοχής, το άρθρο τους, από τα ΜΜΕ και τους αναγνώστες τους (οι οποίοι επί μήνες έχουν κουρασθεί να διαβάζουν για το ελληνικό πρόβλημα) πρέπει να το "επενδύσουν" με εντυπωσιακούς τίτλους (π.χ. "Greece: A Dead Man Walking" όπως πρόσφατα δημοσιεύθηκε κάποιο άρθρο στους Financial Times) ή τα συμπεράσματά τους να είναι όλο και πιο μακάβρια (όπως καθημερινά διαπιστώνουμε κατά τις τελευταίες μέρες, ενώ ήδη έχει διαφανεί λύση στο πρόβλημα του δανεισμού της Ελλάδας).

Η συμπεριφορά αυτή της κοινότητας των αναλυτών και ακαδημαϊκών, σαφέστατα προξενεί στη χώρα μας μεγάλη ζημιά. Και έπρεπε να είχε γίνει προσπάθεια να προληφθεί. Όμως, σε κάθε περίπτωση, και η ζημιά έχει ήδη γίνει, αλλά και το κοινό έχει πλέον κουρασθεί.

Εφ' όσον τελικά κατοχυρωθεί και αρχίσει η εφαρμογή του "πακέτου δανειοδότησης" που προβλέπεται από το "μηχανισμό στήριξης" και αφού τεθούν σε εφαρμογή τα νέα -πολύ σκληρά- μέτρα της Κυβέρνησης, εκτιμάται ότι η χώρα θα μείνει ήσυχη και με λιγότερα φώτα δημοσιότητας να κάνει τη δουλειά της και να συμμαζέψει την οικονομία της.

Και η αγέλη των πεινασμένων λύκων που με τόση μανία, αλλά και επιστημονική ανεπάρκεια, έπεσε επάνω της για να την κατασπαράξει, θα αναζητήσει το επόμενο θύμα της και να αποσπάσει μία νέα δόση δημοσιότητας.