Χρηματιστήριο της Αθήνας - Τα “ιστορικά υψηλά” του Γενικού Δείκτη

Ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, είναι ένας από τους ελάχιστους χρηματιστηριακούς δείκτες στον κόσμο που δεν έχει πετύχει νέο ιστορικό ανώτερο επίπεδο τιμής μετά το έτος 2000. Η ανώτερη τιμή που πέτυχε ποτέ ο Γενικός Δείκτης ήταν στις 17 Σεπτεμβρίου 1999, στις 6.355 μονάδες.

Πριν από την ημερομηνία αυτή, ο Γενικός Δείκτης είχε πετύχει εκπληκτικές αποδόσεις και κατατάσσονταν ανάμεσα στις χρηματιστηριακές αγορές με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη. Και όντως, από την 4/1/1988 όπου ξεκίνησε η χρήση του Γενικού Δείκτη (αυτού που εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε ώς και σήμερα), έως την 17/9/1999, ο Γενικός Δείκτης είχε κινηθεί από τις 275,35 μονάδες, στις 6.355,04, πετυχαίνοντας απόδοση 2.207%! Και για να πετύχει την επίδοση αυτή, σ’ αυτά τα 11,5 χρόνια, πέτυχε νέα “ιστορικά ανώτατη τιμή” 167 φορές! Οι χρονιές που ο Γενικός Δείκτης πέτυχε ανώτατες τιμές ήταν οι παρακάτω:

1988: 7

1989: 23

1990: 57

1991: -

1992: -

1993: -

1994: -

1995: -

1996: -

1997: 11

1998: 20

1999: 54

Ας θυμηθούμε όμως, σε συντομία, τον τρόπο που πραγματοποιήθηκαν αυτές οι 167 “ανώτατες τιμές” και την εκπληκτική πορεία προς τις 6.355 μονάδες!

Ο Δείκτης ξεκίνησε τη λειτουργία του στην πρώτη συνεδρίαση του 1988, αντικαθιστώντας έναν παλαιότερο δείκτη που χρησιμοποιούνταν από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Την 4/1/1988 έκλεισε στις 275,35 μονάδες. Την περίοδο εκείνη είχε ολοκληρωθεί η πτωτική φάση από το διεθνές “κραχ” του Οκτωβρίου του 1987, που είχε επηρεάσει και την αγορά της Αθήνας. Τις επόμενες μέρες πέτυχε δύο νέες “ανώτατες τιμές”. Στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, από τις αρχές του 1988 ξεκινούσε μία ήπια ανοδική τάση. Η τάση αυτή επιταχύνθηκε κατά το 1989 (23 νέες ανώτατες τιμές) μέχρι και τους πρώτους μήνες του 1990. Οι δύο άκαρπες εκλογικές αναμετρήσεις του 1989 καθυστέρησαν την ανοδική εξέλιξη του Δείκτη. Η άνοδος “εξερράγη” μετά τις εκλογές του Απριλίου του 1990 και την άνοδο στην εξουσία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος υποσχέθηκε ανάκαμψη της οικονομίας, πτώση της ανεργίας και περιορισμό του χρέους. Ο Γενικός Δείκτης ξεπέρασε τις 1.000, για πρώτη φορά στην ιστορία του, στις 4/5/1990. Και η συνέχεια ήταν ακόμη πιο συναρπαστική.

Κατά το 1990 επιτεύχθηκαν 57 νέες ανώτατες τιμές, ενώ από την επομένη των εκλογών (9/4/1990) έως την “κορύφωση” της ανοδικής φάσης στις 5/7/1990, δηλαδή σε 59 συνεδριάσεις, ο Δείκτης πέτυχε νέα ανώτατη τιμή 34 φορές και σημείωσε άνοδο κατά 118,5%!

Η εισβολή του Σαντάμ Χουσεΐν στο Κουβέιτ, στις 2 Αυγούστου 1990, προκάλεσε διεθνή συναγερμό και διέκοψε και την ανοδική τάση του Γενικού Δείκτη. Στη συνέχεια, η διεθνής ύφεση του 1991 και η νομισματική αναταραχή της άνοιξης του 1992, έριξαν το Γενικό Δείκτη στο χαμηλό των 558 μονάδων, το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς.

Ακολούθησε μία μακρά περίοδος 5 περίπου ετών διακύμανσης του Δείκτη ανάμεσα στις 700 και τις 900 μονάδες. Όμως, στην περίοδο αυτή ουδέποτε δημιουργήθηκαν φόβοι για κάποια μεγάλη πτώση. Αντίθετα, από το 1993 έως το 1997, εισήχθησαν στο Χρηματιστήριο 108 νέες εταιρίες, έγιναν πολλές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ήδη εισηγμένων εταιριών, πραγματοποιήθηκαν πολλές λειτουργικές και θεσμικές αλλαγές στο χώρο της Κεφαλαιαγοράς και το επενδυτικό κοινό διευρύνθηκε σημαντικά.

Ήδη, από τα μέσα του 1997, το “όραμα” της ελληνικής κοινωνίας ήταν η επίτευξη των κριτηρίων για την είσοδο της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης (ΟΝΕ). Η οικονομία αναπτύσσονταν ικανοποιητικά και η πτώση του πληθωρισμού είχε συμπαρασύρει τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Στις 3 Ιουνίου 1997, ο Γενικός Δείκτης κατόρθωσε να υπερβεί την προηγούμενη ανώτερη τιμή που είχε σημειωθεί στις 5/7/1990. Η συνέχεια προβλεπόταν θριαμβευτική. Στους επόμενους 6 μήνες, ο Γενικός Δείκτης πέτυχε 10 ακόμη “ιστορικά ανώτερα κλεισίματα”.

Στις 27/3/1998, ο Δείκτης ξεπέρασε, για πρώτη φορά στην ιστορία του τις 2.000 μονάδες και σύντομα βρέθηκε να “πολιορκεί” ακόμη και τις 3.000. Κατά το 1998 πέτυχε 20 νέα “ανώτατα κλεισίματα”, πριν υποχωρήσει σημαντικά, λόγω της νομισματικής κρίσης στη Ρωσία και στις χώρες της Ασίας.

Το έτος 1999 επρόκειτο να είναι μείνει στην ιστορία. Ο Γενικός Δείκτης έφθασε στις 3.000 μονάδες στις 7 Ιανουαρίου. Στις 7 Μαΐου ξεπέρασε τις 4.000 μονάδες, μέσα σε κατάσταση “χρηματιστηριακού πυρετού” για ένα πολύ μεγάλο τμήμα της κοινωνίας . Στις 23 Αυγούστου πέρασε με ευκολία τις 5.000 και τις 6.000 μονάδες στις 13 Σεπτεμβρίου, λίγες μέρες μετά από τον καταστροφικό και πολύνεκρο σεισμό της Αθήνας. Στις 17 Σεπτεμβρίου, κατέγραψε την υψηλότερη τιμή στην ιστορία του, τις 6.355,04. Η τιμή αυτή, έμελλε να στοιχειώσει την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά αφού παραμένει ως η υψηλότερη ως σήμερα, σχεδόν 20 χρόνια αργότερα. Και ενώ, στα επόμενα χρόνια, όλες σχεδόν οι χρηματιστηριακές αγορές του κόσμου κατέγραψαν αλλεπάλληλες νέες -δικές τους- ανώτερες ιστορικές τιμές, ο Γενικός Δείκτης της Αθήνας, βρίσκεται χαμηλότερα κατά 88,8% από την τιμή εκείνη, έχοντας βιώσει μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην παγκόσμια ιστορία των χρηματιστηριακών αγορών.

Δείτε το διαδραστικό διάγραμμα σε μεγαλύτερη διάσταση (εδώ)

Η πτώση που ακολούθησε το Σεπτέμβριο του 1999, ήταν πολύ πιο γρήγορη από την άνοδο. Έως το 2003, ο Γενικός Δείκτης “ξεφούσκωσε” στις 1.477 μονάδες (Μάρτιος 2003) μέσα σε μία διεθνή δίνη που προκάλεσε ένας άλλος πόλεμος μεταξύ Ιράκ και ΗΠΑ. Στη συνέχεια, με “ατμομηχανή” τον κλάδο των τραπεζών και τις εταιρίες υψηλής κεφαλαιοποίησης, ανέβηκε ως τις 5.535,02 μονάδες (31/10/2007), τιμή που είναι και η υψηλότερη που επιτεύχθηκε μετά το Σεπτέμβριο του 1999.

Η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση των ετών 2008-2009, ξεκίνησε την πτώση που, για την αγορά μας, διαρκεί μέχρι και σήμερα. Ο Γενικός Δείκτης σημείωσε το χαμηλότερο σημείο της περιόδου εκείνης την 9/3/2009, στις 1.469,41 μονάδες. Το τέλος της χρηματοοικονομικής κρίσης, ξανανέβασε τον Δείκτη στις 2.892,82 μονάδες, στις 21 Οκτωβρίου 2009, δηλαδή τη μέρα που ο τότε Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ανακοίνωνε στο Eurogroup ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας, αντί του 6% που είχε προβλεφθεί, θα ξεπερνούσε το 12%. Η μέρα εκείνη θεωρείται και ως η εκκίνηση της ελληνικής κρίσης χρέους, η οποία κατέληξε να καταστρέψει το κράτος, την οικονομία, την κοινωνία και τη χρηματιστηριακή αγορά.

Από τότε, η χρηματιστηριακή αγορά αποτυγχάνει σε κάθε προσπάθειά της να πετύχει μία διατηρήσιμη άνοδο. Μετά τον Οκτώβριο του 2009, ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε κάτω από τις 1.000 μονάδες την 8/8/2011. Τον Ιούνιο του 2012 βρέθηκε στις 476,36 μονάδες, σημειώνοντας τη χαμηλότερη τιμή από την 3/1/1990 (χαμηλότερη τιμή 22 ετών). Μετά από μία ακόμη αποτυχημένη προσπάθεια να κινηθεί πάνω από τις 1.000 μονάδες (2013-2014), ο Δείκτης σημείωσε νέο χαμηλό στις 440,88 μονάδες, την 9/2/2016. Ήταν το χαμηλότερο σημείο που είχε σημειώσει ο Γενικός Δείκτης από την 15/9/1989, δηλαδή για διάστημα περίπου 27 ετών! Το να σημειώνεται “χαμηλό 27 ετών” σε μία χρηματιστηριακή αγορά -και μάλιστα σε μία χώρα όπου επί αρκετά χρόνια επικρατούσε υψηλός πληθωρισμός- είναι ένα μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια χρηματιστηριακή ιστορία. Η εξέλιξη αυτή κατέδειξε το μέγεθος της κρίσης, αλλά και της υποτίμησης της ελληνικής αγοράς.

Εάν το χαμηλό της 9/2/2016, τελικά παραμείνει ως το χαμηλότερο της περιόδου αυτής -και κατά τα φαινόμενα θα παραμείνει- ίσως τελικά χαρακτηριστεί ως το “εναρκτήριο σημείο” μίας μεγάλης ανοδικής πορείας. Εάν όντως αποδειχθεί ότι, από τις αρχές του 2016, η Ελλάδα εισήλθε σε μία νέα περίοδο της ιστορίας της, τότε το σημείο αυτό θα είναι το σημείο από το οποίο ξεκίνησε ένας μεγάλος χρηματιστηριακός κύκλος που θα διατηρηθεί για πολλά χρόνια. Κατά τα φαινόμενα, σήμερα κινούμαστε μέσα στον κύκλο αυτό.